کاربردشناسی جمله‌های پرسشی در اشعار فریدون مشیری

یکی از انواع پرکاربرد کلام، جملة پرسشی است که زبان‌شناسان و بلاغت­شناسان نقش‌های معنایی ـ منظوری گوناگونی برای آن در نظر گرفته‌اند. اشعار فریدون مشیری برای افزونی قدرت تأثیر و القای معانی به مخاطب، تجلی‌گاه نقش‌های معنایی ـ منظوری گزاره‌های پرسشی متعددی ­است. این ویژگی به دلیل بسامد بالا از شاخص­های برجسته در سبک مشیری است که سخن وی را در میان شاعران معاصر متفرّد و یگانه ساخته است. پژوهش حاضر در تلاش است تا با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی، با تحلیل کارکردهای زبانی گزاره‌های پرسشی اشعار مشیری، به بررسی توانش ارتباطیِ مختلف این گزاره­ها بپردازد؛ بدین ‌منظور 525  قطعه شعر از فریدون مشیری مورد بررسی قرارگرفت که از این میان 363 جملة پرسشی با اغراض مختلف شناسایی شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که گزاره‌های پرسشی اشعار مشیری دارای 24 نقش‌ معنایی ـ منظوری مختلف  هستند. تعدد نقش­های معنایی ـ منظوری جملات پرسشی  این حقیقت را اثبات می­کند که صاحب این اشعار با ترفندهای زبانی و بلاغی به خوبی آشنا بوده و از زبان ادبی نرم، هموار و ساده با بالاترین ظرفیت ممکن آن بهره گرفته­ است.